top of page

Kochanki

Musée de l'Orangerie, Paryż, marzec 2018.
StajÄ™ przypadkowo na tle obrazu Picassa z 1906 roku, na którym naga kobieta czesze swoje dÅ‚ugie czarne wÅ‚osy. Femme au peigne. Powstaje zdjÄ™cie, które da impuls poszukiwaniom muz malarza. Ciekawi mnie, kim byÅ‚y kobiety, które malowaÅ‚? Jak je traktowaÅ‚? Co wiemy na temat jego relacji z kobietami?

Na tle Femme au peigne Pablo Picasso

Rozpoznania prowadzÄ… mnie do jednej z nich. PrzyglÄ…dam siÄ™ jej, zdaje mi siÄ™ bliska.
Iga Ranoszek-BieÅ„kowska w artykule “Dora Maar. Kobieta, którÄ… zniszczyÅ‚ Picasso” pisze: “Picasso bez skrÄ™powania deklarowaÅ‚, że dzieli kobiety na boginie i wycieraczki. Dora z pierwszej kategorii szybko spadÅ‚a do tej drugiej, choć trudno oprzeć siÄ™ wrażeniu, że każda jego kochanka koÅ„czyÅ‚a w dokÅ‚adnie ten sam sposób”.
Jest takie zdjÄ™cie z 1937 roku, na którym w grupie kilku osób na schodach siedzÄ… obok siebie Pablo Picasso i Dora Maar. Artystka trzyma dÅ‚onie na policzkach, obejmujÄ…c swojÄ… twarz. ZdjÄ™cie przypomina mi jeden z moich portretów. Fotografie każdej z nas nie mówiÄ… wprost.

kochanki picasso wasilewska.png

Man Ray, Ady Fidelin, Marie Cuttoli, Pablo Picasso i Dora Maar 1937
© Man Ray Trust 2015 / VG BILDKUNST 2021 Å¹ródÅ‚o

Dora Maar byÅ‚a Å›wietnÄ… fotografkÄ…, inspirowaÅ‚a surrealistów i samego Picassa. Ich trwajÄ…cy 11 lat zwiÄ…zek okazaÅ‚ siÄ™ burzliwy, toksyczny i destrukcyjny. ZakoÅ„czyÅ‚ siÄ™ dla Dory dramatycznie. Picasso uznaÅ‚ jÄ… za wariatkÄ™. Schemat raczej znajomy. WczeÅ›niej Picasso stworzyÅ‚ prawie 500 jej portretów - po znajomoÅ›ci z nim popadÅ‚a w obłęd i zapomnienie. Dostrzec można w tej relacji jak poczÄ…tkowa fascynacja przeszÅ‚a w totalnÄ… symbiozÄ™ i coraz czÄ™stsze porzucenia. Ach, jak bawiÅ‚ siÄ™ jej emocjami, a ta, by go nie stracić, coraz bardziej uzależniaÅ‚a siÄ™ od niego, wchodzÄ…c w jego Å›wiat, aż w koÅ„cu straciÅ‚a swojÄ… tożsamość. Dora usilnie o niego zabiegaÅ‚a, tymczasem Picasso już dawno wyszedÅ‚ z kadru. 

W filmie “Dora Maar. MiÄ™dzy Å›wiatÅ‚em a cieniem”, w reżyserii Marie-Eve de Grave, jej martwe natury przedstawiajÄ…ce przedmioty w ograniczonej przestrzeni sÄ… dla mnie oznakÄ… tkwienia w zwiÄ…zku z narcystycznÄ… przemocÄ…. SkÄ…d wiem? Ostatecznie Dora trafia do szpitala - i dziÅ› z wieloma kobietami próbuje siÄ™ zrobić to samo - wystarczy, że przestajÄ… speÅ‚niać oczekiwania albo mogÄ… ujawnić niechciane fakty - bywa, że wtedy dostajÄ… etykietkÄ™ chorej psychicznie, wariatki, furiatki, zbyt emocjonalnej. Tymczasem artystka zostawiÅ‚a po sobie tysiÄ…ce prac.

Iga Ranoszek-BieÅ„kowska, Dora Maar. Kobieta, którÄ… zniszczyÅ‚ Picasso, 12 marca 2021
ŹródÅ‚o

ByÅ‚a ikonÄ… fotografii awangardowej lat 30. XX wieku oraz jednÄ… z najzdolniejszych surrealistek z krÄ™gu André Bretona. PoczÄ…tkowo uwielbiana przez Picassa, na koniec terroryzowana, dziÅ› odkrywana na nowo. 

Pod koniec życia Dora zrobiÅ‚a coÅ›, co mnÄ… wstrzÄ…snęło - połączyÅ‚a obie techniki - fotografiÄ™ i malarstwo: zamalowaÅ‚a stare negatywy farbÄ… - tym samym łączÄ…c przeszÅ‚ość z teraźniejszoÅ›ciÄ…. Ostatnie miniaturowe pejzaże tworzone na Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ej powierzchni odkryto dopiero po jej Å›mierci. Dora Maar. Fotografka, malarka, lewicujÄ…ca surrealistka, w jej życiu wielokrotnie dochodziÅ‚o do rewolucji. MyÅ›lÄ™ o niej jako o tej, która wskrzeszaÅ‚a duchy bez twarzy.

Dora Maar na zdjęciu i na obrazie Pablo Picasso Portret Dory Maar

z zielonymi paznokciami 1936. ŹródÅ‚o: Pinterest

PrzeglÄ…dam prace artystki na stronie Centre Pompidou. Zastanawiam siÄ™, jak można dać siÄ™ tak zniewolić, nie wierzyć w swój talent przy jego niezaprzeczalnym istnieniu, zanegować swojÄ… odwagÄ™ i artystyczny bÅ‚ysk. I wtedy przypominam sobie swój portret, ten, na którym ukÅ‚adam dÅ‚onie podobnie jak Dora Maar. 

Tamtego roku w XIII dzielnicy Paryża postawię nieśmiało pierwszy krok. W pobliżu Placu Claude Bourdet napiszę swoje pierwsze opublikowane opowiadanie.

463846248_8653584504662795_6691969257007275864_n.jpg

Paryż, marzec 2018

Ja w Internecie 

Media

Wszelkie zapytania o wspóÅ‚pracÄ™
redakcyjnÄ… 
lub zgody na publikacjÄ™

proszę kierować na

magdalena@miedzyswiatami.pl 

© 2024 by Magdalena Wasilewska and Magdalena Gołębiewska. 

Twórczośċ

PiszÄ™ opowiadania, reportaże, 

scenariusze i felietony. 

CzÄ™sto tworzÄ™ bÄ™dÄ…c w podróży. Wrażenia z miejsc
i spotkań publikuję jako Skrawki.
 

Może i Ciebie zabiorÄ… w podróż.

bottom of page